وبلاگ گیاهپزشکی
» ساس ها
ساسها از انگل های خارجی حیوانات ساکن غار (احتمالا خفاشها) در زمان غارنشینی انسان تکامل پیدا کرده اند. اولین بار توسط نویسندگان رومی و یونانی به عنوان یک مشکل در مدیترانه از آنها یاد شده است. این حشرات در قرن 11 در آلمان، قرن 13 در فرانسه و قرن 16 در انگلیس تعیین هویت شدند.
مورفولوژی
ساس حشره‌ای از راسته نیم بالان و خانوادهٔ (Cimicidae) است.
ساس از کک بزرگ‌تر است و لای درز تشک و متکا و شکاف اجناس چوبی مخفی میشود و شب خارج شده و به انسان نیش می‌زند.
ساس از راه خون خواری از انسان و دیگر جانداران خون گرم تغذیه می‌کند.
مطلب مرتبط
درمان های آلرژی چقدر موثر هستند؟دو نوع ساس که از نظر بهداشتی برای انسان اهمیت دارد، ساس معمولی (ساس تختخواب، Cimex lectularius) و ساس گرمسیری (Cimex hemipterus) هستند. این دو نوع ساس از روی پیش سینه یعنی بخش اول سینه از هم تشخیص داده می‌شوند.
بیولوژی
ضمائم دهانی ساس شامل دو لوله توخالی می باشد که از طريق یک لوله ، بزاق دهان خود را که حاوی مواد ضد انعقادی می باشد ، وارد بدن انسان می کند و از طریق لوله دوم خون را می مکد. مراحل تکاملی ساس شامل مرحله تخم ، 5 مرحله نمفی و مرحله بالغ می باشد .
ساس ماده در طول زندگی خود تقریباً 200 تخم بر جای می گذارد . (حدود 1 تا 12 تخم در روز) .
ساس ماده تخم ها را روی سطوح ناصاف قرار می دهد و آنها را با یک ماده سیمانی شفاف به سطح می چسباند . در عرض 6 تا 17 روز ، نمف ساس که غالباً بی رنگ است ، از تخم خارج می گردد . بعد از گذرانيدن 5 مرحله نمفی که که حدود 10 هفته به طول می انجامد ، نمف ها به مرحله بلوغ می رسند و ساس بالغ 10 ماه زنده می ماند .
ساس بالغ ، قهوه ای رنگ ، دارای بدنی تخت و بیضی شکل است که طول بدنش قبل از خونخواری به 4 تا 5 میلیمتر می رسد . بعد از خونخواری ، بدن ساس به رنگ قهوه ای متمایل به قرمز در می آید .
ساس ها در طی هر 5 مرحله نمفی و قبل از هر بار تخم ریزی نیاز به خونخواری پیدا می کنند . گرمای بدن انسان و دی اکسید کربن عمل بازدم انسان، ساس ها را به خود جلب می کند .
ساس تختخواب میربان های دیگر مانند خفاش ، مرغ و حیوانات اهلی را نیز مورد تهاجم قرار می دهد . به طور معمول عمل خونخواری قبل از طلوع آفتاب انجام می پذیرد و بعد از خونخواری ساس ها به پناهگاههای خود باز می گردند .
ساس ها در مرحله نمفی پس از یک وعده خونخواری می توانند تا دو ماه و ساس های بالغ تا بیش از یک سال بدون خونخواری به حیات خود ادامه دهند .
گزش ساس دردناک نمی باشد ، اما رسوب بزاق ساس در لایه صدمه دیده اپیدرم باعث ایجاد حساسیت می شود . در مورد انسان معمولاً نقاطی مثل بازوها و شانه ها درگیر گزش ساس می شوند .
راه های تشخیص
ساس تختخواب در ملحفه ها و روبالشی ها ، درزها و شکاف هاي موجود در ساختمان ها و در زیر کاغذ دیواری ها پنهان می شود .
به خاطر خصوصیات ویژه ساس ، از جمله طبیعت مرموز این حشره ، اندازه بخصوص آن و پوشش سخت بدنش باعث می شود وجود ساس در مکانهای آلوده تداوم یابد . ساس در طی روز در جاهای مختلف پنهان می شود و در ساعات آرام شب بر روی بدن انسان خونخواری می کند .
اهمیت پزشکی و مبارزه با ساس های تخت خواب
1- آزار گزش – عکس العمل افراد نسبت به گزش ساسها متفاوت است وممكنست از خارش جزیی
تا حساسیت های بسیار شدید بروز نماید. ساس ها به سبب داشتن خرطوم سخت و بلند از روی لباس و ملحفه نیز خونخواری میکنند
2- در انتقال هپاتیت B می توانند نقش داشته باشند.
3- چون ممكنست به صورت دسته جمعی بر روی افراد خونخواری نمایند ایجاد کم خونی و کمبود آهن در بچه ها می نماید
4-به جز موارد فوق ساسها بیماری خاصی را منتقل نمی کنند.
پیشگیری در برابر ساس های تختخواب
1- هنگام خرید لوازم چوبی دست دوم کلیه شکافها و درزها بازدید شود.
2- هنگام خرید فرش ، پشتی (دست باف و ماشینی) دست اول و دوم دقت شود و بازدید بعمل آید.
3- هنگام مسافرت قبل از استقراردر محل فرشها ، رختخواب ها ، کمد لباس و ..بازدیدشود تا از عدم وجود ساسها اطمینان حاصل شود.
مبارزه و اقدامات کنترلی ساس تخت خواب
1- سمپاشی کف اطاقها ، دیوار،کلیه درزها و شکافهای موجوددر منازل ، وسایل منازل با استفاده از سموم بهداشتی و بی خطر با کارایی مناسب
2- سمپاشی لوازم خواب تشک ، خصوصا" لوازم خواب بچه ها
3- استفاده از دستگاه های الکتریکی دور کننده حشرات برای دور کردن ساسها خصوصا دراطاق کودکان.
4- استفاده از دستگاه های الکتریکی دور کننده حشرات در ساختمان های آلوده به مدت طولانی.
سموم موثر بر ساس ها:
مطلب مرتبط
گیاهان دارویی برای درمان بیماری های شایعسم HCH و سم BHC سم دی اکساکارب و سم بندیو کارب، سم دیازینون سم فن کلروفوس، یودفن فوس لیندین،مالاتیون و پرویوکسور،آیکون، سولفاک موثر میباشند.
اضافه کردن پیرترین یا پیرتروئیدهای ترکیبی مثل بیورزمترین مفید است چون باعث خارج شدن ساس از پناهگاههایشان میشود و تماس آنها را با سطوح سمپاشی شده افزایش میابد.
سمپاشی به صورت دستی یا کمپرسی روی دیوارها و کف اطاقها صورت میگیرد.
رختخواب کودکان و گهواره اطفال نباید سمپاشی شود . در این مورد لباس ها و .. را بجوشانید
